NGƯỜI PHỤ NỮ GANG THÉP

Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta đã sản sinh ra rất nhiều tấm gương của những người phụ nữ anh hùng trong chiến đấu, mưu trí gan dạ trong đấu tranh chính trị với kẻ thù, nghĩa tình, sắc son với đồng chí, đồng đội và bà con lối xóm. Nữ liệt sĩ Nguyễn Thị Chín (1948) tại thôn Lệ Sơn, xã Duy Nghĩa là một người như thế! Bà con trong xã Duy Nghĩa gắn cho chị một biệt danh để biểu thị lòng ngưỡng mộ “Người phụ nữ gang thép”.

Chị Nguyễn Thị Chín sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân nghèo nhưng có truyền thống cách mạng. Cả cha, mẹ và 5 anh em ruột trong gia đình đều hy sinh cho sự nghiệp đấu tranh cách mạng của dân tộc. Với sự dạy bảo của cha, mẹ và các anh trong gia đình, thêm vào đó là những tội ác của kẻ thù đối với bà con nhân dân diễn ra hàng ngày mà chị trực tiếp chứng kiến đã hun đúc lòng căm thù giặc sâu sắc trong chị. Ý chí phải chiến đấu để tiêu diệt kẻ thù, bảo vệ sự bình yên cho quê hương luôn thôi thúc và trổi dậy. Năm 1964, khi cô thôn nữ Nguyễn Thị Chín vừa tròn 16 tuổi đã xin cha, mẹ cùng các anh cho gia nhập lực lượng du kích xã để thực hiện khát vọng của mình, được cầm súng bắn vào những kẻ đã gây nên cảnh tang tóc, đau thương cho bà con nhân dân trong thôn, trong xã nói riêng, cả huyện, cả tỉnh, cả nước nói chung.

Là một thành viên mới được gia nhập vào lực lượng du kích xã nhưng đồng chí Nguyễn Thị Chín đã sớm thể hiện được bản lĩnh kiên cường, mưu trí và dũng cảm của người du kích vùng địch chiếm. Chỉ trong một trận đánh vào cơ quan Hội đồng xã Xuyên Thọ ngày 20/9/1964 với vũ khí chủ yếu là “súng bẹ dừa” và “lựu đạn đất sét”, du kích xã cũng đã đánh tan trung đội thanh niên chiến đấu đang bảo vệ với đầy đủ súng đạn trong tay. Riêng với đồng chí Nguyễn Thị Chín, với sự mưu trí và gan dạ của mình đã được lãnh đạo và anh em trong đội du kích đề cử vào chức vụ tiểu đội trưởng. Trong cơn lụt lịch sử tháng 11/1964, địch đã tiến hành càn quét, lấn chiến vùng giải phóng của ta ở xã Xuyên Thọ. Đồng chí Nguyễn Thị Chín cùng với tiểu đội du kích đã kiên cường trụ bám với dân, kiên quyết chiến đấu và bẻ gãy cuộc càn của địch. Kết thúc trận chiến, tiểu đội đã diệt được 8 tên địch, thu được 4 súng Garant M2.

Trong thời kỳ đầu của chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh (1968 - 1969), quân Mỹ, quân Nam Triều Tiên cùng quân ngụy thường xuyên tổ chức các đợt càn quét qui mô vào địa bàn Xuyên Thọ. Quân Nam Triều Tiên đã đổ quân cắm chốt tại các điểm ở Nổng Phó Xuân, Trường Tôn. Lúc này, đồng chí Nguyễn Thị Chín là Thường vụ Đảng ủy, Xã đội trưởng đã cùng với lực lượng du kích trực tiếp đánh địch đi càn, bảo vệ vùng giải phóng. Thành tích trong công tác vận động và phát triển phong trào đấu tranh chính trị của quần chúng nhân dân, vận động lực lượng thanh niên xã tham gia du kích, tham gia lực lượng vũ trang trong suốt thời gian từ 1965 – 1969 đã kịp thời bổ sung lực lượng và hỗ trợ to lớn về mặt tinh thần cho anh em du kích, bộ đội các đơn vị huyện, tỉnh trong chiến đấu. Từ năm 1965 trở về sau, lực lượng du kích xã luôn ổn định ở quân số từ 60 đến 80 đồng chí, được huấn luyện và trang bị vũ khí đảm bảo độc lập đánh địch đi càn. Lực lượng này đã bổ sung cho bộ đội huyện và các đơn vị chủ lực của Mặt trận 4 Quảng Đà hằng năm hơn 50 đồng chí.

Tháng 7/1966, đồng chí Nguyễn Thị Chín trực tiếp chỉ huy trung đội du kích đánh địch đi càn. Với kinh nghiệm có được từ quá trình chiến đấu thực tế, đồng chí đã phán đoán ý đồ của địch khi chúng tấn công vào địa bàn. Từ đó, đồng chí đã cùng với lực lượng du kích thiết lập trận địa để đưa địch vào các bãi mìn mà tiêu diệt. Đúng như dự đoán, 2 đại đội địch có sự yểm trợ của pháo binh đã bị lực lượng du kích ta đưa vào các trận địa và nổ mìn tiêu diệt. Qua 2 ngày chiến đấu, trung đội du kích đã bẻ gãy cuộc càn, tiêu diệt và làm bị thương 48 tên địch, thu 15 súng. Đồng chí Nguyễn Thị Chín lập thành tích trong trận này với 12 tên bị diệt và thu được 3 súng. Từ sáng tạo trong cách thiết lập trận địa đánh địch, phong trào làm mìn tự tạo từ vũ khí địch được đẩy mạnh hơn trên địa bàn.

Ngày 19/7/1967, quân địch mở trận càn vào Xuyên Thọ với lực lượng hàng nghìn lính Mỹ, hàng trăm xe tăng, xe bọc thép cùng sự yểm trợ của các trận địa pháo 105, 155 ở Cẩm Hà, Núi Quế. Pháo 203 từ hạm đội bắn vào cấp tập để hỗ trợ cho đội hình hành quân vào địa bàn. Đồng chí Nguyễn Thị Chín đã chỉ huy lực lượng du kích dựa vào địa hình và các trận địa mìn bố trí sẵn để đánh địch. Lực lượng du kích được chia thành nhiều tổ, nhiều mũi để chặn bước tiến của địch và vận động tiêu diệt, tiêu hao sinh lực địch. Tổ du kích của đồng chí Chín đã chiến đấu kiên cường, đánh bật các đợt xung phong của lực lượng địch ở mũi chính diện. Nhờ có sự hỗ trợ của lực lượng bộ đội huyện nên tinh thần chiến đấu của anh em du kích được tăng lên. Lực lượng ta đã đẩy địch vào các bãi mìn, sau đó cơ động đánh địch bằng nhiều mũi làm cho chúng lâm vào tình trạng lúng túng vì phải vừa chống đỡ mìn ở các bãi, vừa chống đỡ lực lượng du kích tấn công ở các hướng. Hàng chục tên Mỹ, ngụy bị diệt ngay tại chỗ. Cùng lúc đó có tin của cơ sở phát hiện được một toán lính có mang theo điện đài đang trú đóng tại thôn Thuận Trì, có xe tăng và lính canh gát cẩn thận.

Đồng chí Nguyễn Thị Chín đã dự đoán đây là Ban Chỉ huy tiểu đoàn của lực lượng đi càn, đồng chí cùng một tổ du kích trang bị các loại vũ khí gồm đại liên M60, B40, súng chống tăng M 72 và tiểu liên bí mật tiếp cận mục tiêu. Lợi dụng trời chập choạng tối, bọn địch sau một ngày làm việc cũng mệt mõi nên đi tìm chỗ nghỉ, đồng chí Chín khai hỏa đợt tấn công bằng 1 quả B 40 vào xe tăng địch, bọn địch hốt hoảng, bất ngờ nên trở tay không kịp. Lực lượng du kích xả đại liên M 60 vào đội hình địch, B 40, súng chống tăng, tiểu liên cũng thi nhau trút xuống đội hình quân địch đang bấn loạn chưa kịp hoàng hồn. Trận đánh diễn ra chớp nhoáng, 4 xe tăng M 113 bị bắn cháy, toàn bộ đội hình chỉ huy cuộc càn bị diệt gọn, thu được nhiều súng, đạn, điện đài…

Điên tiết với thất bại cay đắng về lực lượng và trang bị, sáng hôm sau địch lại tiến hành càn quét. Lực lượng du kích xã dưới sự chỉ huy của đồng chí Nguyễn Thị Chín tiếp tục triển khai đội hình chiến đấu quyết liệt. Đồng chí Nguyễn Thị Chín sau khi đã bắn hết đạn đã chôn súng rồi vào nhà dân thay trang phục rồi nhập vào lực lượng đấu tranh chính trị của quần chúng. Một tên chiêu hồi phát hiện và báo cho cấp trên của chúng. Bọn địch vội vàng bao vây bắt chị, chúng cởi áo chị ra làm dây trói và đưa chị lên xe tăng M 41 rồi chạy về nơi trú quân để tra tấn. Xe chạy trên đất cát ngược gió nên bụi cát bay mù mịt. Ngồi trên xe chị Chín giả vờ ngồi yên để địch mất cảnh giác rồi lựa thời cơ tẩu thoát. Khi xe chạy qua khe Thầy Huyền, đồng chí đã nhảy khỏi xe và dựa vào địa hình có bụi bờ xung quanh chạy thoát. Bọn địch khi phát hiện đã truy lùng gắt gao, chúng bắn xối xả vào các bụi bờ xung quanh nhưng vẫn không phát hiện ra đồng chí. Khi về đến đơn vị, đồng chí tiếp tục cầm súng ra mặt trận chỉ huy và chiến đấu với quân thù, trong cuộc chiến đấu lần này, bản thân đồng chí đã bắn rơi 1 máy bay lên thẳng, 2 xe tăng và hàng chục tên địch. Trước sự kiên cường, bền bỉ và mưu trí của lực lượng ta, bọn địch cuối cùng cũng rút quân khỏi đất Xuyên Thọ.

Trong năm 1968, đồng chí Nguyễn Thị Chín bước vào tuổi 20 và gánh chịu một đau thương, mất mác vô cùng to lớn trong cuộc đời. Cả 3 người anh ruột cùng đứa em gái đã hy sinh trên các chiến trường, trong đó người anh kế và đứa em gái hy sinh trong cùng một ngày 27/7/1968. Những tưởng sự mất mát, đau thương quá to lớn này sẽ quật ngã nhưng chị chỉ lặng đi và trầm tĩnh hơn. Chị đang cố nén đau thương trong lòng để chiến đấu cho độc lập tự do của cả một dân tộc, trong đó có phần của các anh và đứa em gái của chị. Ý nghĩ đó càng thôi thúc chị cầm chắc hơn tay súng, tiến công tiêu diệt địch mạnh mẽ hơn.

Trong những năm 1968, 1969, đồng chí Nguyễn Thị Chín đã cùng với lực lượng du kích xã tham gia nhiều trận đánh với những chiến công to lớn hơn. Trong một trận chống càn vào tháng 4/1969, giữa lúc chiến trường đang diễn ra ác liệt thì tin người cha đã hy sinh trong đội hình đấu tranh chính trị với bà con bay đến. Từ trận địa chị tức tốc về nhà nhìn thấy xác cha và căn nhà đã bị đốt. Chị Chín nén đau thương nhìn cha lần cuối rồi nhờ bà con làng xóm thay chị mai táng cho cha. Chị quay lại chiến trường với một đau thương mới trong khi những thương đau trước đây chưa kịp nguôi ngoai. Chị chín vào vị trí chỉ huy với một thái độ bình thản đến lạ kỳ, chị tiếp tục động viên tinh thần chiến đấu của anh em du kích. Sự hy sinh thầm lặng của chị còn hơn cả trăn ngàn lời động viên khác, không ai bảo ai, những người du kích trong trận chiến ngày ấy đều quyết tâm lập thật nhiều thành tích, diệt thật nhiều tên địch để trả thù cho những tội ác mà kẻ thù đã gây ra. Trận chiến diễn ra không lâu, hơn 1000 tên địch tham gia cuộc càn cùng với các phương tiện qui mô hỗ trợ đã bị bẻ gãy. Đồng chí Nguyễn Thị Chín cũng đã diệt 23 tên địch và bắn cháy 1 xe thiết giáp.

Tháng 10/1969, trong một trận chống càn tại thôn Lệ Sơn, sau khi cùng lực lượng du kích đẩy lùi trận càn của quân Nam Triều Tiên vào địa bàn. Khi lực lượng du kích bám công sự đuổi theo để tiêu hao, tiêu diệt quân Nam Triều Tiên thì đồng chí Nguyễn Thị Chín đã bị trúng đạn rốc kết từ máy bay bắn xuống. Vết thương hiểm, máu ra nhiều, biết mình không thể sống được nữa nên đồng chí đã nói cùng anh em du kích : Các đồng chí ở lại mạnh khỏe và bình tĩnh chiến đấu diệt kẻ thù. Dứt lời, đồng chí đã vĩnh viễn ra đi khi đang ở vào độ tuổi 21, hôm đó đúng vào ngày 10/10/1969.